Męskie archetypy – lustra współczesnej męskości

Wyobraź sobie, że męskość to podróż, a każdy mężczyzna nosi w sobie mapę. Na tej mapie znajdują się różne postacie, obrazy i symbole – niektóre starożytne, inne współczesne. Wszystkie one składają się na to, kim jesteśmy jako mężczyźni.

Te obrazy to archetypy – uniwersalne wzorce, które przez wieki kształtowały naszą tożsamość.

Ale co te archetypy znaczą dla nas dziś? W świecie, w którym tradycyjne role męskości się zmieniają, czy te stare wzorce mogą nadal być drogowskazem?

Czym są archetypy męskie?

Męskie archetypy to pewne uniwersalne wzorce, które znajdujemy w mitach, legendach i kulturze. Są to postacie, które symbolizują różne aspekty męskości – zarówno te, które kojarzymy z siłą, jak i te związane z wrażliwością czy mądrością.

Carl Gustav Jung, twórca teorii archetypów, opisał je jako pierwotne obrazy obecne w naszej zbiorowej nieświadomości. To dzięki nim rozumiemy, kim jesteśmy i jak możemy się rozwijać.

Podstawowe archetypy męskości:

1. Wojownik

Wyobraź sobie mężczyznę, który staje do walki. Może to być rycerz na polu bitwy, albo, równie dobrze, pracownik korporacji, który walczy o awans.

Wojownik to symbol siły, odwagi i determinacji.

Wojownik jest potrzebny, kiedy stawiamy czoła wyzwaniom. To on mówi nam: „Nie poddawaj się. Walcz o swoje.” Jednak Wojownik ma też swoją ciemną stronę – może stać się bezwzględny, niszczycielski, groźny.

Współczesnemu mężczyźnie Wojownik przypomina, że czasami musimy być stanowczy, ale równocześnie uważni, by nie przekształcić swojej siły w destrukcję. Ten archetyp zaprasza mężczyznę do uważnego korzystanie z jednego z największych źródeł jego siły – męskiej agresji, o której wkrótce zrobię osobny wpis.

2. Król

Król to archetyp przywódcy. To mężczyzna, który potrafi stworzyć porządek w chaosie, który przewodzi rodzinie, społeczności czy organizacji. Król jest mądry, sprawiedliwy i odpowiedzialny.

Król to również ktoś, kto potrafi dostrzec potrzeby innych i działać dla dobra wspólnego. Współczesny Król nie polega na dominacji, lecz na budowaniu harmonii. Dziś aby móc realizować ten archetyp mężczyzna potrzebuje wzmocnić swoją inteligencję emocjonalną, umiejętność komunikowania się, uważność na potrzeby innych a przede wszystkim przekroczyć swoją rdzeniową ranę, która buduje jego egocentryzm.

Z drugiej strony, Król w swojej ciemnej wersji może stać się despotą – skupionym wyłącznie na sobie, używającym władzy do kontrolowania innych napędzany demonami niezaopiekowanych lęków ze swojej przeszłości.

3. Mag.

Mag to archetyp mądrości i duchowości. To mężczyzna, który poszukuje prawdy, wiedzy i zrozumienia. Może to być naukowiec, filozof, mentor, ale również ktoś, kto eksploruje świat wewnętrzny – swoje emocje, swoje przekonania i pogłębia proces zrozumienia zarówno siebie jak i otoczenia.

Mag przypomina nam, że prawdziwa mądrość nie polega na posiadaniu odpowiedzi na wszystkie pytania, lecz na gotowości do zadawania nowych pytań. Mag posiada pewną niezwykle cenną, a coraz rzadziej spotykaną męską cechę – zaciekawienie. Zaciekawienie to umiejętność myślenia pytaniami a nie zamykanie się w gotowych odpowiedziach. Ta ostatnia postawa szczególnie dziś dominuje i jest jedną z głównych przyczyn pogłębiającej się alienacji mężczyzn, ale nie tylko ich.

Jednak Mag, który traci kontakt z rzeczywistością, poprzez zamykanie się w świcie swoich sztywnych koncepcji może stać się manipulantem – używającym swojej wiedzy do własnych celów, odcinającym się od innych ludzi i wykorzystującym ich.

4. Kochanek

Mam wrażenie, że wiem dokąd teraz pobiegły Twoje myśli ale, jeśli się nie pomyliłem, to jest to tylko jeden z aspektów tego archetypu.

Kochanek to archetyp związany z emocjami, pasją, kreatywnością i miłością. To mężczyzna, który potrafi kochać – partnerkę, rodzinę, przyjaciół i życie samo w sobie. Mężczyzna, która zasilany jest przez ten archetyp to ktoś pełen życia. Zupełne przeciwieństwo wielu współczesnych mężczyzn, którzy z różnych powodów oddalili się od niego, opierając swoje życie na trzech głównych, niezwykle obciążających aspektach. To War, Work and Worry (wojna, praca, niepokój) o czym James Hollis pisze w swojej książce „W cieniu saturna”.

Kochanek przypomina nam, że męskość nie polega tylko na działaniu i sile, ale również na zdolności do odczuwania autentycznej radości i do bycia obecnym w relacjach

Jednak Kochanek może popaść w skrajność – stając się zbyt zależnym od swoich emocji, tracąc zdolność do racjonalnego myślenia. Prowadząc mężczyznę do uzależnień…

—

Być może kiedy to czytasz, moje słowa kojarzą Ci się jak opowieść z mchu i paproci – jakieś mity, które nie mają żadnego albo w najlepszym razie bardzo luźny związek z Twoim męskim życiem w 21 wieku. Sprawdźmy więc czy i dlaczego archetypy są ważne dla współczesnych mężczyzn?

—

Każdy z nas nosi w sobie wszystkie te archetypy. Czasami Wojownik prowadzi nas przez trudne chwile, innym razem Król pomaga nam znaleźć równowagę. Mag daje nam mądrość, a Kochanek – zdolność do kochania i bycia kochanym.

Oczywiście klucz tkwi w równowadze. Kiedy skupiamy się wyłącznie na jednym archetypie, tracimy pełnię męskości.

Co się dzieje, kiedy podlegasz dominacji jednego archetypu?

Jeśli jest to dominacja Wojownika – jesteś mężczyzna zawsze w trybie walki

Wojownik to symbol siły i determinacji. Gdy ten archetyp przejmuje kontrolę, mężczyzna staje się nieustannie gotowy do walki – z innymi, z rzeczywistością, niestety również często z samym sobą.

Taki mężczyzna może osiągać sukcesy zawodowe, budować karierę i zdobywać uznanie, ale dzieje się to kosztem relacji z innymi. Wojownik w swojej ciemnej wersji nie zna odpoczynku ani kompromisu. Może stać się agresywny, bezwzględny i niezdolny do okazywania emocji.

Jakie to może przynieść skutki?

Wyobcowanie w relacjach – partnerka, dzieci czy przyjaciele mogą czuć, że mężczyzna jest „zbyt twardy” i niedostępny emocjonalnie.

Wypalenie – życie w ciągłym napięciu i walce prowadzi do wyczerpania, zarówno fizycznego jak i psychicznego.

Samotność – wojownik często odrzuca wsparcie innych, wierząc, że sam musi poradzić sobie z każdym wyzwaniem.

Jeśli jest to dominacji Króla – to styl życia, który można nazwać „Władza Ponad Wszystko”

Król to przywódca, który powinien dbać o porządek i harmonię. Jednak gdy Król traci równowagę, staje się tyranem – skupionym wyłącznie na sobie i swojej władzy. Taki mężczyzna może wykorzystywać swoją pozycję do kontrolowania innych, ignorując ich potrzeby.

Despotyczny Król oczekuje, że świat będzie mu podporządkowany. Nie znosi sprzeciwu, krytyki ani zmian. W relacjach jest dominujący, a w pracy – apodyktyczny.

Jakie to może przynieść skutki?

Konfliktach w relacjach – Król w swojej ciemnej wersji nie widzi innych jako równych sobie, co prowadzi do napięć i nieporozumień.

Izolacja – taki mężczyzna zaczyna otaczać się ludźmi, którzy jedynie potwierdzają jego wizję świata, tracąc kontakt z rzeczywistością.

Strach przed utratą kontroli – Król, który żyje w lęku przed utratą władzy, staje się paranoiczny, nieufny i niezdolny do budowaniu bliskich relacji.

Jeśli jest to dominacji Maga – często przynosi oderwanie od rzeczywistości

Mag to archetyp poszukiwacza wiedzy, człowieka, który pragnie zrozumieć świat i siebie. Jednak Mag w swojej cienistej wersji odrywa się od rzeczywistości. Taki mężczyzna może uciekać w świat intelektu, duchowości czy teorii, tracąc kontakt z codziennym życiem.

Ciemny Mag bywa manipulantem – używa swojej wiedzy, by kontrolować innych lub unikać konfrontacji z własnymi problemami. Może też zamknąć się w swoim świecie, unikając relacji i odpowiedzialności.

Jakie to może przynieść skutki?

Brak zaangażowania  – w to co dzieje się wokół, w rzeczywistość – w pracy, w związku czy w rodzinie Mag może być nieobecny emocjonalnie i fizycznie.

Manipulacja – używanie słów, wiedzy lub duchowości jako narzędzi do zdobywania przewagi nad innymi. To postać niczym guru z sekty.

Samotność – Mag, który zamyka się w swoim świecie, traci zdolność do tworzenia głębokich relacji.

Jeśli jest to dominacji Kochanka – to ucieczka w emocje i pasję

Kochanek to archetyp związany z emocjami, miłością i pasją. Gdy dominuje, mężczyzna staje się zbyt skupiony na swoich uczuciach i przyjemnościach. Żyje chwilą, często zaniedbując długoterminowe cele i zobowiązania.

Ciemny Kochanek może być nieodpowiedzialny, impulsywny i uzależniony od swoich pragnień. W relacjach bywa zaborczy, wymagając nieustannej uwagi i afirmacji. To obraz

przypominający Piotrusia Pana.

Jakie to może przynieść skutki?

Brak zdolności od osiągnięcia dojrzałości emocjonalnej – życie w ciągłym poszukiwaniu nowych doznań prowadzi do chaosu i zaniedbania codziennych obowiązków, nie pozwala na osiągnięcie stabilności życiowej.

Nadmierna zależność –  od innych, oczekuje, że zaspokoją jego potrzeby emocjonalne, poszukuje ciągle nowych luster, które potwierdzą jego wyidealizowany obraz siebie.

Skupienie na romantycznych ideałach – może prowadzić do rozczarowań w relacjach i eskalowania oczekiwań, co przekłada się na ogromne trudności w budowaniu bliskich relacji.

Dlaczego równowaga jest kluczowa?

Kiedy mężczyzna żyje w równowadze, Wojownik daje mu siłę do działania, Król zapewnia mądrość i stabilność, Mag otwiera drzwi do refleksji, a Kochanek przypomina o znaczeniu miłości i pasji.

Równowaga między tymi archetypami pozwala na pełniejsze, zdrowsze życie – takie, w którym mężczyzna potrafi stawiać czoła wyzwaniom, ale też kochać, budować relacje i czerpać radość z życia.

Równowaga pomiędzy tymi czterema archetypami pomaga w życiu codziennym:

• w pracy: Wojownik daje ci odwagę, by dążyć do celu, ale Król przypomina, byś dbał o innych w zespole.
• w relacjach: Kochanek uczy cię, jak być obecnym emocjonalnie, ale Mag pomaga ci zrozumieć potrzeby partnera i siebie.
• w trudnych momentach: Wojownik pomaga przetrwać kryzys, Mag pokazuje nowe perspektywy, a Król daje siłę, by odbudować porządek

Teraz już wiesz, jak być żywym przykładem czasem czułego a czasem barbarzyńcy.

Na koniec chcę zaprosić Cię do refleksji.

Zadaj sobie pytanie:

Czy któryś z tych archetypów dominuje w twoim życiu?

Jak możesz przywrócić równowagę między Wojownikiem, Królem, Magiem i Kochankiem?

Archetypy nie są ani dobre, ani złe. To narzędzia, które możemy wykorzystać, by zrozumieć siebie i znaleźć harmonię w swoim życiu.

Niech ta podróż stanie się początkiem czegoś nowego – odkrycia pełni twojej męskości.